Recreatie blijft belangrijkste verplaatsingsmotief

Recreatief verkeer in cijfers

Uit het meest recente rapport van het ‘Onderzoek Verplaatsingsgedrag’ (OVG), editie 5.4 van maart 2020 blijkt dat recreatief verkeer het belangrijkste verplaatsingsmotief is en blijft in Vlaanderen. Het OVG is het referentieonderzoek van de Vlaamse Overheid over verplaatsingsgedrag.  Met gemiddeld 0,81 recreatieve verplaatsingen op dagbasis per persoon wordt een lichte stijging genoteerd t.o.v. het OVG5.3 (0,80). Ter vergelijking woon-werkverkeer is goed voor gemiddeld 0,58 verplaatsingen. Onder recreatieverplaatsingen worden volgende verplaatsingen begrepen: iemand een bezoek brengen, gaan wandelen/joggen/rondrijden en ontspanning/sport/cultuur. Wellicht is dit een onderschatting. Het motief funshopping bijvoorbeeld, komt hier onvoldoende aan bod, of wordt onder “winkels/diensten” ondergebracht.

Recreatief verkeer is goed voor 31,34% van alle verplaatsingen en scoort daarmee hoger dan het functioneel verkeer (30,17%). In de vrije tijd verplaatsen we ons ook over de grootste afstand: 39,26% van de gemiddelde verplaatsingsafstand wordt afgelegd met als motief recreatie.

Een specifieke aanpak is nodig

Hoewel recreatie zowel in aantal verplaatsingen als in afstand het belangrijkste verplaatsingsmotief vormt, gaat het merendeel van de middelen en de aandacht naar woon- werkverkeer. Op zich niet onbegrijpelijk. Door de sterke concentratie stellen zich hier de grootste uitdagingen. Veel reizigers op korte termijn vervoeren is ook een ideaal werkterrein voor openbaar vervoer. Maar een duurzaam mobiliteitsbeleid kan niet voorbijgaan aan recreatief verkeer. Hier liggen nog heel wat kansen, niet alleen voor de overheid, ook voor de toeristische en de recreatieve sector. 

Flexibel inzetten op piekmomenten

Bij evenementen en toeristische bestemmingen zijn piekmomenten vaak vooraf gekend en kan het vervoersaanbod hierop afgestemd worden. Voldoende en comfortabel openbaar vervoer biedt de bezoeker de zekerheid dat de bestemming op een comfortabele manier bereikbaar is en kan op die manier de vraag doen stijgen. 

De vraag naar recreatieve verplaatsingen is complementair met woon-werkverkeer. Tijdens vakantieperiodes en in het weekend, stijgt de vraag terwijl er dan minder of geen woon- werkverkeer is. 

Aantrekkelijke alternatieven

Bij dagelijkse woon- werkverplaatsingen staan snelheid en efficiëntie voorop, In de vrije tijd ligt dit anders. Voor recreatieve verplaatsingen is beleving een belangrijke parameter. Het vervoersaanbod speelt hier het best op in. De fietstocht naar de bestemming kan onderdeel uitmaken van de recreatie. Of er kan gezocht worden naar aantrekkelijke wandelroutes of alternatieve vervoermiddelen, die misschien trager zijn, maar wel een leuk alternatief bieden voor de auto en bovendien duurzamer zijn. 

Naast het reguliere openbaar vervoer kunnen ook taxidiensten of autocars een rol spelen. Taxidiensten kunnen de spreekwoordelijke first of last mile overbruggen voor kleinschaligere bestemmingen zoals verblijfstoerisme. Autocars kunnen een belangrijke rol spelen bij bestemmingen die vooral in groep bezocht worden of bij evenementen waar het einde vaak buiten de dienstregeling van het openbaar vervoer valt. 

Een taak voor de recreatieve sector

Als verantwoordelijke van een horecazaak, een congrescentrum of een toeristische bestemming of als organisator van een evenement heb je een grote impact op het reisgedrag van je bezoekers. Naast informatie over de parking, kun je ervoor kiezen om op je website ook de dichtstbijzijnde fietsenstalling, bushalte of het station mee te geven. Of ga een stap verder en bied de bezoekers een ticket voor het openbaar vervoer in plaats van een parkeerplaats.

Die kleinschalige ingrepen hebben een enorme impact op het verplaatsingsgedrag en de bezoekerservaring. De resultaten ervan zijn vaak meteen merkbaar en maken op lokaal niveau een groot verschil.